دیدن کدوم حالت باعث میشه بیشتر متقاعد شید که به خیریه کمک کنید؟ وقتی می بینید که یک فرد ثروتمند بخشی از درآمد خودش رو اهدا می کنه یا وقتی یک فرد فقیر همون نسبت از درآمد خودش رو صرف کار خیر می کنه؟ این سوال خیلی سختی نیست. اکثر ما با دومی بیشتر متقاعد می شیم. اما چرا؟
آیا این میتونه به این دلیل باشه که ما از این اتفاق تعجب میکنیم؟ به هر حال، ما انتظار نداریم یک آدم فقیر به دست و دل بازی یک آدم پولدار رفتار کنه. یا شاید هم دیدن سخاوتمندی یک آدم فقیر باعث میشه ما معیارهایی که برای رفتار خوب بهش معتقدیم رو بار دیگه ارزیابی کنیم. مثلا اینکه مقدار پولی که یک نفر بهتره اهدا کنه واقعا چقدره؟ یا چی میشه که با دیدن بخشندگی یک آدم فقیر، ما به خودمون و به اینکه دوست داشتیم چه جور آدمی باشیم فکر میکنیم؟
در مقاله ای که در سال 2020 مون-کیونگ چاا، یوجا یی و جاهون لی منتشر کردند، پنج آزمایش مختلف رو برای بررسی سؤالات بالا انجام دادند.
در مطالعه اول، آزمایشکننده ها آزمودنی هارو به دو گروه تقسیم کردند و به هر کدوم داستانی دادند تا بخونن. گروهی در مورد شخص فقیری مطلب خوندن که هر ماه مقداری از درآمد خودش رو صرف یک کمپین خیریه می کنه وگروه دیگه در مورد یک فرد ثروتمند مطالعه کردن که عینا همون کار رو انجام میداد. بعداً از شرکت کننده ها پرسیدند که آیا خودشون چه مقدار احتمال داره به همون کمپین کمک مالی کنند. همونطور که از قبل انتظار میرفت، افراد در گروه اول احتمال بالاتری داشت که پول اهدا کنند و خوندن راجع به دست و دل بازی یک آدم فقیر باعث شده بود که افراد خودشون هم سخاوتمندتر بشن.
در آزمایش 2، از شرکت کننده ها همچنین پرسیده شد که آیا در طی 30 روز گذشته، به خیریه ی خاصی کمک مالی داشتن یا نه؟ اینکار برای این بود که بدونن کمک های قبلی تاثیری روی واکنش اونها برای کمک کردن میذاره یا نه؟ که این اتفاق نیوفتاد و مردم، صرف نظر از اینکه قبل از آزمایش پول اهدا کردن یا نه، بعد از مطالعه متن در مورد اهدا کننده ی فقیر، با احتمال بالاتری کمک میکردن.
در مطالعه 3، اونها فرضیه ی خود-اندیشی (self-reflection) که قبل تر درموردش حرف زدیم رو مورد بررسی قرار دادن. برای اینکار، آزمایشکننده ها تعدادی گزاره برای ارزیابی احساس مردم نسبت به خودشون بعد از خوندن داستان در مورد فرد فقیر یا ثروتمند ارائه کردند. در زیر چند نمونه از این اظهارات آورده شده:
• “این باعث می شود در مورد نحوه زندگی خود فکر کنم.”
• “این باعث می شود به آنچه برای افراد ضعیف جامعه ی خود انجام داده ام فکر کنم.”
• “این باعث می شود در مورد رفتار خود نسبت به حمایت از آسیب پذیرترین اعضای جامعه فکر کنم.”
• و “این باعث می شود راجع به احساساتم در مورد کمک به افراد طبقه ی ضعیف در جامعه خود فکر کنم.”
از شرکت کننده ها خواسته شد تا هر جمله رو بخونن و مطرح کنن چقدر با هر کدوم موافق ( یا مخالفند) همچنین سوالات زیاد دیگه ای از اونها پرسیده شد. نگرش شرکت کننده ها نسبت به انگیزه های اهدا کننده ها با سوالاتی مثل “مشارکت اهدا کننده بی ریا به نظر میرسد” و همینطور نگرش اونها نسبت به خود کمپین ها با سوالاتی مثل “نظر من راجع به این کمپین خیریه مساعد است” بررسی شد و در آخر نتیجه ها نشون داد که پاسخ به سوالات مربوط به خود-اندیشیه که با احتمال اهدای کمک از طرف افراد ارتباط داره.
در نهایت، در آخرین آزمایش، و بعد از خوندن داستان، آزمایشگر ها یک نمودار چاپی رو به شرکت کننده ها نشون و به بحث گذاشتن تا نظر اونها رو نسبت به نابرابری های اقصادی بالا (یا پایین) در جامعه جلب کنن. نتیجه ها در این قسمت هم نشون داد که وقتی افراد در معرض نمودارهایی قرار میگرفتن که نابرابری بالای اقتصادی رو نشون میداد، بیشتر تحت تاثیر خوندن متن راجع به کمک های یک آدم فقیر قرار میگرفتن.
این مقاله به ما نشون میده که چطور میشه از تاثیر اجتماعی و با انگیزه دادن به افراد در جهت بهبود تصویری که از خودشون دارن، مثل حالتی که یک آینه ی خیالی جلوشون گرفته باشیم، اونها رو به سمت نوع دوستی بیشتر ترغیب کنیم. نتایج نشون داد که مخصوصا زمانی که نابرابری ها ملموس هستند، مردم با دیدن دست و دل بازی یک آدم فقیر، به طور خاص بیشتر به اعمال خودشون در قبال دیگران در زندگی اجتماعی فکر میکنن. این تاثیر در حقیقت فراتر از عواملی مثل اینه که مردم در مورد یک کمپین و انگیزه های اون چی فکر میکنن یا حتی اینکه یک فرد چقدر شرایط خودش رو شبیه به فرد اهداکننده میدونه. پس میشه گفت این مقاله راه حل مفیدی رو برای متقاعد کردن افراد پولدار نشون میده تا بار دیگه تعهدات و مسئولیت های خودشون رو در قبال جامعه بازنگری کنن و مشارکت بیشتری در کارهای خیریه داشته باشن.
Bahar
به نظر من سخاوتمند بودن بيشتر يه خصوصيت ذاتيه تا اكتسابي. به همين دليل افراد ثروتمند زيادي رو ميبينيم كه خسيس هستن و همينطور افرادي كه ثروتمند نيستن ولي خيلي راحت پول صرف كارهايي ميكنن كه دوست دارن …