فرشاد و پیمان رفیق های قدیمی و هردو عاشق پوکر هستن و امشب خونه یکی از دوستان قرار بازی دارن. چند روز پیش پول خوبی گیر فرشاد اومده ولی جیب پیمان خالیه. از اونجایی که پیمان پوکرباز بهتریه دوتایی تصمیم میگیرن که پیمان با پول فرشاد بازی کنه و فرشاد – به اصطلاح – “پشت دست بشینه” و بازی رو از دید پیمان تماشا کنه. گروه تحقیقاتی ما به تازگی مقاله ای منتشر کرده که دقیقا همین شرایط رو تحلیل کرده تا ببینیم آیا کار فرشاد و پیمان به صلاح شون هست یا نه. در این مقاله, ما دو مساله اصلی رو مطرح کردیم:
مساله اول
خیلی وقتها پیش میاد که دیگران برای ما تصمیم میگیرند. گاهی تو رستوران, یکی از قول همه غذا سفارش میده. پدرومادرها معمولا برای بچه هاشون تصمیم میگیرند. خیلی ها پولشون رو میدن دست یه آشنا که باهاش کار کنه و بهشون سود بده. چه فرقی هست بین تصمیم هایی که برای دیگران میگیریم و آنها که برای خودمون؟
مساله دوم
پشت دست نشستن فرشاد چه تاثیری روی بازی پیمان میگذاره؟ از اوایل دهه ۷۰ به اینور مطالعات رفتاری و عصبی زیادی نشون دادن که حضور دیگران رفتار ما و محتویات ذهنی ما (عواطف, هیجانها, استرس, …) رو تحت تاثیر قرار میده. بازی های فوتبال دوران کرونا که تو استادیوم های خالی برگزار میشدند نشون دادند که حضور تماشاچیها رفتار فوتبالیست ها رو عوض میکنه. از طرفی, یه سری از تحقیقات میگن که اگر فرشاد پشت دست بشینه پیمان با انگیزه بیشتر و حواس جمع تر بازی میکنه و احتمال برد بیشتره. از طرف دیگه, مطالعات دیگری هم هستند که میگن پشت دست نشستن باعث میشه پیمان دست و پاشو گم کنه و بیش از حد احتیاط به خرج بده و اونجاهایی که لازمه ریسک نکنه و احتمال موفقیت کم بشه.
برای جواب به این ۲ مساله, شیرو کومانو (که دو سال پیش پست داک آزمایشگاه ما بود و الان برای خودش تو آزمایشگاه تلکام ژاپن NTT رییس شده) ۵۰ گروه دونفری داوطلب ها رو به آزمایشگاه دعوت کرد و در هر گروه, به یکی از ۲ نفر (به انتخاب شیر یا خط) نقش فرشاد و به دیگر نقش پیمان رو داد. به جای بازی پوکر, یک قمار خیلی ساده تر داشتیم (شکل ۱).
در هر دور بازی, ۲ تا گزینه لاتاری رو صفحه می آمد و پژمان انتخاب میکرد که شانس خود را با کدام لاتاری امتحان کند. بعد از انتخاب, لاتاری ها شروع می کردند به چرخیدن و بعد از ۱-۲ ثانیه چرخیدن نتیجه هر کدام معلوم میشد. زاویه هر قطعه, احتمال برد و باخت را نشان میدهد. عدد کنار قطعه, مقدار برد (عدد مثبت) و باخت (عدد منفی) را نشان میدهد. علت استفاده از این بازی اینست که با تغییر دادن احتمال و مقدار برد و باخت هر یک از گزینه ها در دورهای مختلف بازی, میتوانیم رفتار پیمان را از ۳ نظر اندازه گیری کنیم:
۱) ریسک پذیری
۲) حساسیت به تاسف در آینده
۳) توانایی تصمیم گیری منطقی
برای جواب به مساله ۱و ۲, شیرو کومانو آزمایش را در ۴ حالت مختلف انجام داد (شکل ۴):
Self+Absent پیمان با پول خودش بازی میکند و فرشاد در اتاق نیست.
Self + Present پیمان با پول خودش بازی میکند و فرشاد در اتاق است و بازی را تماشا میکند.
Partner + Absent پیمان با پول فرشاد بازی میکند و فرشاد در اتاق نیست.
Partner + Present پیمان با پول فرشاد بازی میکند و فرشاد در اتاق است و بازی را تماشا میکند.
نتایج نشان داد که اولا پشت دست نشستن فرشاد تاثیر مشخص و منفی بر بازی پیمان دارد. در حضور فرد هم تیمی, شرکت کننده ها کمتر ریسک میکردند و عامل عاطفی تاسف تصمیم هایشان را بیشتر تحت تاثیر قرار میداد و در نتیجه در تشخیص سود و ضرر بیشتر اشتباه میکردند. ثانیا بازی کردن با پول فرشاد روی بازی پیمان تاثیر مثبتی داشت. وقتی شرکت کننده ها با پول دیگران بازی میکردند ریسک های بهتری میکردند و توجه کمتری به تاسف نشان میدادند. در کل, بدترین حالت وقتی بود که پیمان با پول خودش بازی میکرد و فرشاد پشت دست نشسته بود. شیرو مقاله را با این پند و اندرز حکیمانه خاتمه داد که :
Recent Comments